تمایزیابی کیسه های ترشحی اسانس و رابطه آن با تکوین گل و میوه لیموترش (citrus limon (l.) burm.f.)

کیسه های ترشحی اسانس در همۀ گونه های جنس citrus از تیره مرکبات (rutaceae) گزارش شده اند. در پژوهش حاضر، به ساختار و تکوین کیسه های ترشحی اسانس، در گل و میوه در حال نمو لیموترش (citrus limon (l.) burm.f.) پرداخته شده است. نمونه های جمع آوری شده در 6 مرحله نموی با استفاده از تکنیک متداول میکروسکوپ الکترونی عبوری (tem) آماده سازی و در میکروسکوپ نوری بررسی شدند. غده های روغنی کاسبرگ، گلبرگ و تخمدان در زمان های متفاوتی ظاهر شدند، امّا ویژگی های تشریحی یکسانی را نشان دادند. بنیان گذاری کیسه های ترشحی تا اولین مرحله نمو میوه ادامه داشت، اما پس از آن دیگر کیسه جدیدی تشکیل نشد و کیسه های موجود تنها افزایش اندازه نشان دادند. الگوی تکوین غده های روغنی گل و پوست میوه مشابه بود و بر اساس اختلافات سلولی و درجه تمایز کیسه های ترشحی، به 4 مرحله تفکیک شد. تمایزیابی غده های روغنی از تقسیمات سلول های اپیدرمی و زیر اپیدرمی آغاز و به تشکیل یک حفره مرکزی وسیع در وسط کیسه ها منتهی شد. سلول های احاطه کننده حفره مرکزی، با ساختار و نقش متفاوت، از یکدیگر تفکیک شدند. دو پدیده جدا شدن دیواره ها و تجزیه سلولی با یکدیگر همپوشانی داشته، تکوین کیسه های ترشحی در لیموترش از نوع شیزولیزیژن است.